ورق گالوانیزه

 

آهنی است که با روی پوشانده شده باشد. این آهن ، حتی اگر پوشش آن هم شکستگی پیدا کند، از زنگ زدن محفوظ می‌ماند.در آهن گالوانیزه ، بین آهن و روی ، پیلی الکتروشیمیایی تشکیل می‌شود که در آن روی به جای آهن به عنوان آند و آهن به عنوان کاتدبکار می‌رود. روی در آند اکسید می‌شود چون فلزی پست‌تر یا فعالتر از آهن است و دارای پتانسیل احیاء کمتری از آهن است و پتانسیل اکسید بیشتری از آن دارد.

حلبی هایی که از آن ، قوطی می‌سازند، عمل معکوسی انجام می‌شود. در حلبی ، بر روی آهن ، پوشش قلع بکار رفته است و عمل معکوس آهن گالوانیزه انجام می‌شود. چون آهن فلزی فعالتر از قلع است و پتانسیل احیاء قلع بیشتر از آهن است و به عنوان کاتد در حلبی به کار می‌رود و آهن آند می‌شود. البته در صورتی که پوشش قلع بشکند، خوردگی آهن در زیر این پوشش پیش می‌رود. علت استفاده از آهن گالوانیزه آهن گالوانیزه ، آهنی است که با روی پوشانده شده باشد.

این آهن ، حتی اگر پوشش آن هم شکستگی پیدا کند، از زنگ زدن محفوظ می‌ماند.در جایی بر سطح جسم آهنی، اکسایش آهن انجام می‌شود و آند را تشکیل می‌دهد و در جایی دیگر سطح آن جسم که (O2(g و H2O وجود دارد، کاهش انجام می‌شود و کاتد را تشکیل می‌دهد و در نتیجه این عمل، ایجاد یک سلول ولتایی یا پیل ولتایی یا الکتروشیمیایی بسیار کوچک است. الکترونهای تولید شده در ناحیه آندی در میان آهن بسوی ناحیه کاتدی حرکت می‌کند.

روش های گالوانیزه کردن فلزات

روش های مختلفی برای گالوانیزه کردن فلزات وجود دارد. اقتصادی ترین و در عین حال کاربردی ترین روش برای گالوانیزه کردن فلزات ، توسط یک دانشمند ایتالیایی به نام گاوانی ابداع شد که نام او بر این روش نیز ماندگار شد. این روش بدین صورت است که فلز را در حوضچه های مذاب روی غوطه ور می کنند تا تمام سطوح این ورق از روی پوشانده شود. این محصول در سه نوع مختلف ، از جمله گالوانیزه بدون گل ، گالوانیزه گل درشت ، گالوانیزه گل ریز تولید می شود. این گل ها به خاطر وجود درصدی ناخالصی در روی هنگامی که در حوضچه مذاب قرار می گیرند به وجود می آیند ، که البته شبیه کریستال می شود و ثابت می ماند. هرچه گل یک ورق کمتر باشد کیفیت بالاتر است و از نظر محیط زیستی مناسب تر.

در آینده تمامی کارخانجات دنیا موظفند که ورق بدون گل تولید کنند که برای حفظ محیط زیست می باشد. استاندارد ورق گالوانیزه متفاوت است و با توجه به ضخامت  ، وزن پوشش روی ، سرعت سرد شدن ورق ، چسبندگی ، ظاهر قطعات و… تقسیم بندی می شوند. این استانداردها شامل CAN/CSA G164 ، AS/NZS 4680، ۱۴۶۱  ASTM A123 ISO است و ضخامت این محصول از ۱۸/۰ تا ۶ میلی متر می باشد. در بازار می توانید این محصول را در دو نوع داخلی و خارجی تهیه کنید. عرض این ورق ها در دو سایز ۱۰۰ و ۱۲۵ سانتی متری و با کوتینیگ ۱۰۰ ، ۱۲۰ ، ۱۸۰ ، ۲۲۰ ، ۲۷۵ تولید می شوند.

(منظور ازکوتینگ میزان پوشش روی در دو سطح ورق است.)

کاربرد ورق گالوانیزه

از آهن گالوانیزه در ساختن لوازمی مثل لوله بخاری ، کانال کولر ، کابینت آشپزخانه ، شیروانی منازل ، لوله‌های آب و هر جا که احتمال خوردگی آهن و خسارت وجود دارد، استفاده می‌شود. اصطلاح فولاد (Steel) برای آلیاژهای آهن که تا حدود ۱،۵ درصد کربن دارند و غالبا با فلزهای دیگر همراهند، بکار می‌رود. خواص فولاد به درصد کربن موجود در آن ، عملیات حرارتی انجام شده بر روی آن و فلزهای آلیاژ دهنده موجود در آن بستگی دارد.

مزایای ورقهای گالوانیزه چیست؟

استفاده از ورقهای گالوانیزه ۱۰ فایده خواهد داشت که 5 فایده اول آن عبارتند از:

  • هزینه کمتر: برای انجام عملیات گالوانیزینگ، در مقایسه با سایر روشهای معمول جلوگیری از خوردگی، نیاز به هزینه کمتری خواهد بود.
  • هزینه کمتر برای تعمیرات و نگهداری: حتی در شرایطی که انجام عملیات گالوانیزینگ در مقایسه با سایر روشهای جلوگیری از خوردگی، هزینه برتر است، اجرای آن به دلیل عدم نیاز به تعمیرات پرهزینه‏، توصیه می شود.
  • طول عمر زیاد: طول عمر ورقهای پوشش داده شده با روی‏ در محیط های کاملا خورنده، در حدود ۲۰ تا ۳۰ سال است
  • اعتبار: استانداردهای مختلف در خصوص گالوانیزینگ ورقهای فولادی، درزمینه ایجاد پوششهای نازک بحث می کنند و این نشان دهنده آن است که طول عمر و نحوه عملکرد لایه روی‏، برای مصرف کننده قابل اعتماد است
  • دوام پوشش: پوشش ایجاد شده از طریق گالوانیزه به دلیل داشتن یک ساختار متالورژیکی خاص، دارای مقاومت مناسب در برابر صدمات مکانیکی، سایش و خوردگی خواهد بود

5 فایده مهم دوم استفاده از این ورقها: 

  • محافظت در برابر صدمات محیطی به صورت اتوماتیک: پوششهای گالوانیزه به دلیل آنکه در فولاد نفوذ کرده و به عنوان کاتد عمل می کنند، به همین دلیل خواهد توانست مقاطع ریز موجود در روی سطح فولاد را در برابر صدمات محیطی و خورندگی، محافظت نمایند
  • محافظت کامل: پوشش ایجاد شده می تواند کلیه نقاط و سطوح فولاد را اعم از گوشه ها، جاهای کوچک و فرورفتگیها پر نموده و از خوردگی آنها جلوگیری کند. در این زمینه هیچ پوششی بهتر از پوشش گالوانیزه عمل نخواهد کرد
  • بازرسی آسان: پوشش گالوانیزه را به راحتی و بدون نیاز با هیچ آزمایش مخربی و تنها از طریق چشم می توان کنترل و بازرسی نمود (در شرایط خاص که نیاز به ارائه تضمین برای کنترل کیفیت است، نیاز به آزمایشهای مخرب می باشد)
  • رسیدن به هدف در زمان کوتاه: در صورتی که نیاز باشد از ورقهای گالوانیزه در محل استفاده شود، در این حالت نیاز به صرف زمان برای آماده سازی سطح، رنگ کردن و یا بازرسی نخواهد بود
  • محافظت کامل توسط پوشش گالوانیزه: پروسه گالوانیزه وابسته به شرایط آب و هوائی نمی باشد.

گالوانیزه با روش غوطه وری گرم چیست ؟

فرایند خوردگی در مجاورت آب ، اکسیژن و سایر عناصر خورنده موجود در محیط ، که بر سطح فولاد نفوذ می کنند ، تشدید می شود ،حبابهای ناشی از زنگ زدگی سریعاً رشد کرده و زمانی که این حباب ها می ترکند ،آثار زنگ زدگی بر سطح فولاد کاملا آشکار می گردد و نیاز به ترمیم یا جایگزینی قسمت آسیب دیده (پوسته شده)می باشد . راه حل این مشکل پوشش گالوانیزه می باشد، که از یک سری لایه های آلیاژی روی- آهن در اندازه های مولکولی تشکیل شده ، که بصورت متالورژیکی به سطح ورق می چسبند و مانع از پیشروی سریع فرایند خوردگی شده و منجر به محافظت فولاد در برابر خوردگی می شود.

تاریخچه گالوانیزه به سال ۱۷۴۲ ، زمانی که یک شیمیدان فرانسوی به نام ملوین در سمیناری روشی را برای پوشش آهن با فروبردن آن در مذاب روی ارایه کرد ، بر می گردد . در سال ۱۸۳۶ یک شیمیدان فرانسوی دیگر به نام سورل ، به روشی برای پوشش آهن با روی ، بعد از تمیز کردن اولیه آن با اسید سولفوریک وفر و بردن آن درفلاکس کلرید آمونیوم ، دست یافت . موفقیت های تجاری فرایند گالوانیزه،از بین صدها روش موجود برای محافظت از خوردگی در ۱۴۰ سال گذشته ، به اثبات رسیده است.

مراحل گالوانیزاسیون

گالوانیزاسیون به روش غوطه وری گرم ، فرایندی برای ایجاد پوشش روی بر سطح آهن یا فولاد با فرو بردن آن در حمامی حاوی روی مذاب ، می باشد . سادگی پروسه گالوانیزه ،یکی از مزایای بارز این روش به سایر روش های محافظت در برابر خوردگی است . مقاومت به خوردگی ورق های فولادی با فرایند پوشش روی ایجاد می گردد و متناسب با ضخامت پوشش . روی و شرایط محیطی می باشد.

مقاومت به خوردگی این محصولات را می توان با رنگ کردن یاپوشش کویل بالا برد . روش گالوانیزاسیون با روش غوطه وری گرم ،بیش از هر روش دیگری فولاد را در برابر خوردگی محافظت می کند گالوانیزاسیون با روش غوطه وری گرم یا محافظت مرزی یکی از قدیمی ترین و پر استفاده ترین روش ها در محافظت از خوردگی می باشد که از طریق ایجاد یک لایه محافظ بین الکترولیت در محیط و فولاد یا آهن عمل می کند.

از مهمترین خواص این لایه محافظ،چسبندگی آن به فلز پایه و مقاومت به سایش آن می باشد.فرایند گالوانیزه ،بیش از یک لایه محافظ می باشد ،این لایه در حقیقت جزئی از سطح فولاد می گردد که نسبت به فولاد زیر لایه، آند می باشد .چون روی با محیط اطراف واکنش می دهد و پوشش گالوانیزه به طور پیوسته تغییر می کند.

روی با محیط اطراف برای تشکیل یک لایه محافظ اکسید روی ، هیدروکسید روی و کربنات روی ، واکنش می دهد .کربنات روی با مرور زمان به صورت یک زمینه مناسب برای رنگ کردن ، عمل می کند.

پوشش روی به دو صورت زیر از زیر لایه محافظت می کند:

  • تشکیل پیوند های متالورژیکی بین پوشش و زیر لایه ، که به صورت لایه محافظ عمل می کند
  • پوشش برای محافظت از زیر لایه خود را فدا می کند

بعلاوه ، گالوانیزه کردن برای محافظت آهن و فولاد بدلیل هزینه کم ، راحتی کاربرد ، راحتی تعمیرات و نگهداری مطلوب می باشد .بسیاری دیگر از روش های استفاده از روی برای جلوگیری از خوردگی بکار می رود مانند پوشش های فدا شونده که با عنوان محافظت کاتدی شناخته می شوند ، و یا رنگ های غنی از روی،که هیچ کدام از این روش ها نمی توانند با گالوانیزاسیون با روش غوطه وری گرم رقابت کنند.

ضخامت پوشش های گالوانیزه

استانداردهای متفاوتی مینیمم ضخامت پوشش های گالوانیزه را تعیین می کنند.مینیمم ضخامت پوشش توسط گالوانیزه کنندگان تعیین می شود.
مهمترین فاکتورهایی که ضخامت و ظاهر پوشش گالوانیزه را تحت تاثیر قرار می دهد عبارتند از:

  • ترکیب شیمیایی فولاد
  • شرایط سطحی
  • کار سرد انجام شده روی فولاد قبل از گالوانیزه
  • زمان غوطه وری در حمام
  • نرخ خارج کردن از حمام
  • متالورژی فرایند گالوانیزه
  • نرخ سرد کردن فولاد

ترکیب شیمیایی ورق های گالوانیزه

ترکیب شیمیایی فولادی که گالوانیزه می شود ،بسیار مهم است ، به عنوان مثال ، مقدار سیلیکون و فسفر موجود در فولاد شدیدا ضخامت و ظاهر پوشش گالوانیزه را تحت تاثیر قرار می دهد .مقدار ۰٫۰۴ % سیلیکون یا بیشتر و یا مقدار ۰٫۰۵ % فسفر یا بیشتر در فولاد منجر به ضخیم شدن پوشش می شود ،که شامل آلیاژهای آهن –روی می باشد.
کربن ، سولفور و منگنز موجود در فولاد اثر کمی در ضخامت پوشش گالوانیزه دارد.

تاثیر سیلیکون در ضخامت پوشش

ترکییات مشخصی از فولاد رشد لایه آلیاژی آهن _ روی را تشدید می کند که در نهایت پوشش گالوانیزه که شامل آلیاژهای روی_آهن می باشد به جای ظاهری درخشان ، خاکستری تیره و مات می باشد مقاومت به خوردگی این پوشش خاکستری تیره و مات معادل مقاومت به خوردگی پوشش گالوانیزه با ظاهر درخشان ، می باشد.

از آنجائیکه واکنش گالوانیزه یک فرایند نفوذی است ، بالا بودن دما و یا طولانی شدن زمان غوطه وری منجر به تشکیل لایه های آلیاژی ضخیم تری می شود، مانند سایر فرایند های نفوذی ، در مراحل اول واکنش سریع پیشروی کرده و در ادامه با رشد لایه های آلیاژی وضخیم تر شدن آنها سرعت آن کاهش می یابد.
طولانی تر شدن زمان غوطه وری از یک حد مشخص، تاثیر زمان ،ناچیز می باشد . در گالوانیزه کردن فولاد هایی که بیش از ۰٫۰۴ درصد سیلیکون دارند ، فرایند گالوانیزه به طور مشخصی ، تغییر می کند.

ضخامت خارجی ترین لایه روی شدیدا به نرخ خارج کردن نمونه از حمام روی بستگی دارد . سریع خارج کردن نمونه از حمام روی ، منجر به ضخیم تر شدن پوشش روی می گردد .برای تطبیق با استانداردهای خاصی ,برای اندازه گیری ضخامت پوشش نیاز است که چند نقطه از آن اندازه گیری شده و سپس میانگین آنها ضخامت نهائی پوشش در نظر گرفته شود.

فرمول محاسبه وزن ورق گالوانیزه

با استفاده از فرمول زیر می توانید وزن انواع ورق گالوانیزه را محاسبه نمایید و بر اساس چگالی ورق نیز برابر 7.86 قیمت آهن نهایی از دسته ورق گالوانیزه بدست می آید.

محاسبه وزن ورق= طول * عرض * ضخامت *7.85 / 1000

در حالت معمول حجم ورق را باید به صورت حاصل ضرب ضخامت (میلیمتر)، عرض ورق (میلیمتر )، طول ورق (متر) را حساب کنیم و نتیجه بدست آمده را بر 1000 تقسیم نمایید و عدد حاصل را در 7.8 ضرب نمایید وزن ورق بدست آید. با استفاده فرمول بالا می توانید وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه ای ، روزن ورق گالوانیزه کرکره ای و وزن ورق گالوانیزه رنگی را محاسبه نمایید.

 

استاندارد های ساخت ورق گالوانیزه

استانداردJIS 3302ASTMENISIRI
مصارف عمومیSGCC (A 653) CS Type ADX51 D+Z
(BS EN 10142/10147/10327),
STO 2 Z(DIN 17162-01)
01 (ISIRI 7597)
مصارف عمومی
(پایه ورق گرم)
SGHCA 526 (89),A 653 CQ (95)DX51DH
(EN 10142)
---
مصارف عمومی استحکام بالا SGC340, SGC400,
SGC440, SGC490, SGC570
SS255-340-380-410-550 (A 653)S250GD-
S280GD-S320GD-S350GD-S550GD
(DIN EN10326/DIN EN 10147)
(ISIRI 7596)250-280-320-350-550
مصارف عمومی استحکام بالا
(پایه ورق گرم)
SGH340, SGH400, SGH440, SGH490,
SGH 540
DH,FH,DMH (A 446), SQ275,
SQ 341, SQ43 (A653)
S250GDH,
S280GDH,

S320GDH,

S50GDH (EN 10142)
---
کاربردهای با کشش عمیقSGCD1FS Type A
(A 653)
DX52 D+Z
(BS EN 10142/10147/10327),

STO 3 Z
(DIN 17162-01)
03(ISIRI 7597)
کاربردهای با کشش عمیقSGCD2DDS (A 653)DX53 D+Z
(BS EN 10142/10147/10327),

STO 4,

5 Z (DIN 17162-01)
04(ISIRI 7597)
دانلود استانداردJISASTMISIRI

 

جدول استاندارد وزنی ورق گالوانیزه

ردیفطول ( متر)عرض ( متر)ضخامت ( میلیمتر)چگالی ورق گالوانیزهوزن ( کیلوگرم)
1210.57.868
2210.77.8611
32117.8616
4211.57.8624
52127.8632
62.51.250.57.8613
72.51.2517.8625
82.51.251.257.8631
92.51.251.57.8637
10610.57.8624
1161.250.57.8630

 

در زیر جداول و اطلاعات مهم ورق های فلزی را برای شما فراهم کرده ایم :

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
برای ادامه، شما باید با قوانین موافقت کنید

فهرست